W styczniu w sklepach było drożej średnio o blisko 17,6% w porównaniu do cen w tym samym okresie rok temu. Jak wynika z najnowszego "Indeksu cen w sklepach detalicznych" - cyklicznej ogólnopolskiej analizy cen - wzrost odnotowała każda z 12 analizowanych kategorii produktów: pieczywo, nabiał, mięso, owoce, warzywa, produkty sypkie, produkty tłuszczowe, dodatki spożywcze, używki, napoje, chemia gospodarcza i inne artykuły. Do porównania łącznie zestawiono prawie 1100 marek i niemal 36 tys. cen detalicznych. Analizą objęto wszystkie na rynku dyskonty, hipermarkety, supermarkety, sieci convenience i cash&carry działające w 16 województwach.

Jak tłumaczy Karol Kamiński z Centrum Analiz Grupy AdRetail, na taką drożyznę złożyło się kilka istotnych czynników. - Zauważalne było, że w styczniu sklepy zaczęły podnosić ceny, żeby pod koniec miesiąca lub na początku lutego obniżyć je. W ten sposób zabezpieczyły swoje interesy tuż przed wprowadzeniem zerowego VAT-u na żywność - mówi. Wskazuje także, że trzeba mieć świadomość tego, że producenci i sprzedawcy nieustannie doświadczają podwyżek. - Inflacja powoduje, że koszty produkcji i transportu towarów idą w górę, z drugiej strony surowce nie tanieją, a to mogłoby realnie obniżyć ceny - zaznacza.

Z analizy zebranych danych wynika, że w styczniu najbardziej podrożały w relacji rocznej produkty tłuszczowe - o 58,7%. Spektakularnie zwyżkowały ceny oleju - 73,5%, masło zdrożało o 41,4%, a margaryna do pieczenia o 30%. Według eksperta w tym przypadku problem jest natury globalnej. - Na świecie zmalała ilość rzepaku służącego m.in. do produkcji oleju. Największych producentów surowca dotknęły susze, przez co zbiory mocno zmalały. Ponadto widać, że na krajowym rynku wytwórcy wolą eksportować rzepak, niż zaspokajać wewnętrzne potrzeby, co wynika z różnicy ceny, którą mogą uzyskać za ten sam towar poza granicami Polski - tłumaczy Karol Kamiński.

Kolejne w na liście drożyzny znalazły się tzw. inne artykuły, które podrożały średnio o 47,6%. W tej kategorii najbardziej wyraźne są przede wszystkim wzrosty cen karmy dla psów oraz kotów - odpowiednio o 58,1% i 41,3%. Według ekspertów producenci tego typu żywności bardzo długo wstrzymywali się od przerzucania rosnących kosztów na swoich klientów, ale nie było już stać na to, żeby brać na siebie rosnących kosztów produkcji, do tego doszedł też wzrost cen mięsa.

Wspomniane mięso ze średnim wzrostem cen o 23,9% zajęło trzecie miejsce na liście. Wołowina zdrożała o 34,7%, a mięso drobiowe o 28,6%. Natomiast cena wieprzowiny wzrosła zaledwie 0,4%. W ocenie Karola Kamińskiego wzrost cen mięsa po części jest pochodną spadku jego spożycia przez Polaków. W czasie pandemii branża mocno odczuła wygaszenie turystyczne i zamykanie restauracji. Do tego dochodzą kolejne czynniki, np. klimatyczne, co konsumenci będą zauważać coraz częściej i w przyszłości odbije się negatywnie na cenach.

Nieznacznie mniejsze podwyżki - 23% - odnotowały produkty nabiałowe. Najbardziej podrożał ser żółty - 34,7%, jogurt za to staniał o 10,8%. Wysokie ceny nabiału są głównie związane z rosnącymi kosztami surowców energetycznych.

Kolejne w zestawieniu najmocniej drożejących produktów były warzywa i owoce, które podrożały w takim samym stopniu - po 13,6%. Wśród warzyw najmocniejszy wzrost - o 61,1% - zanotowała kapusta, cebula zdrożała o 32,4%, a marchew - o 25,1%. Ziemniaki za to potaniały o 7,5%, Z owoców najmocniej zdrożały mandarynki - o 44,3%, winogrona o 19,7%, a pomarańcze o 12,4%, natomiast jabłka staniały o 25,6%.

Indeks cen zamykają pieczywo, które średnio zdrożało o 11,4% w relacji rocznej, dodatki spożywcze - 10,5%, produkty sypkie - 8,4% (cukier - podwyżka o 35,2%), napoje - 7,8% oraz chemia gospodarczą 4,7%, a także używki, które zdrożały średnio o 4,1% rok do roku.

fot. pixabay.com
oprac. /kp/