Na terenie Pocysterskiego Zespołu Klasztorno-Pałacowego w Rudach będzie realizowany projekt pn. „Przypałacowy Park Krajobrazowy w Rudach Wielkich miejscem edukacji przyrodniczej, historycznej i kulturowej – działania adaptacyjne”. Na fazę wstępną planowaną na 2022 r. zostanie przeznaczona kwota 200 000 zł - 100 000 zł będzie pochodzić z Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, a kolejne 100 000 zł wyłoży Diecezja Gliwicka. W tym etapie zaplanowano wykonanie dokumentacji projektowej i przygotowanie prac rewaloryzacyjnych na powierzchni 9,87 ha parku charakteryzującego się skomplikowanymi i różnorodnymi elementami tego historycznego założenia, znajdującego się pod opieką Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Przypałacowy park w Rudach jest założeniem historycznym, położonym w zachodniej części Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”.

Część zagospodarowania tego obszaru ma związek z działalnością zakonu Cystersów, który dotarł na Ziemię Raciborską już w połowie XIII w. Obecne założenie powstawało w latach 1822-1846 na powierzchni 95 ha dzięki rodzinie książąt Raciborskich. Ogrodnicy pracujący nad rozwojem parku eksperymentowali, wprowadzając liczne nowe i egzotyczne gatunki roślin. Właściwa opieka ogrodnicza sprzyjała również rozwojowi rodzimych gatunków drzew i krzewów, wiele z nich osiągnęło imponujące pomnikowe rozmiary. W połowie XIX w. park przypałacowy ostatecznie przybrał formę parku w stylu angielskim, a jego część udostępniona była dla ogółu ludności. Niestety w 1945 r. zespół klasztorno-pałacowy został spalony i zdewastowany przez Armię Czerwoną, a park pozbawiony odpowiedniej opieki ogrodniczej ulegał stopniowej degradacji. Obecnie, z uwagi na długotrwałe, od lat postępujące ograniczenie zabiegów pielęgnacyjnych, park charakteryzuje się częściowym powrotem do naturalnych układów biocenotycznych.

W parku nadal istnieje możliwość poruszania się większych zorganizowanych grup wycieczkowych. Zwiększa to, przy łatwym dojeździe do Rud – czy to za pomocą środków komunikacji miejskiej, czy przy wykorzystaniu licznych ścieżek rowerowych - techniczną atrakcyjność zwiedzania parku, a przede wszystkim możliwość prowadzenia lekcji na świeżym powietrzu z całymi klasami. Od momentu powstania Parku Krajobrazowego „CKKRW” na terenie Parku Przypałacowego Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego prowadzi zajęcia edukacyjne w ramach aktualnie obowiązującej oferty edukacyjnej. Do najciekawszych i najpopularniejszych zajęć można zaliczyć: „Eko-podchody”, „Międzynarodowy dzień roślin”, „Święto drzewa”, „Dzień krajobrazu” i wiele innych. Pogarszający się stan drzewostanu parkowego może stwarzać jednak zagrożenia dla zdrowia i życia przebywających tam osób.

Planowany zakres prac: opracowanie dokumentacji inwentaryzacyjnej i projektowej zieleni i obiektów parkowych, wykonanie zabiegów konserwacyjnych na drzewach, wykonanie prac konserwacyjnych kaplicy parkowej i obiektów małej architektury, wykonanie prac konserwacyjnych stawów parkowych i cieków wodnych, wykonanie prac konserwacyjnych ścieżek i chodników z dostosowaniem obiektu do potrzeb osób niepełnosprawnych.

fot. Stare Opactwo
oprac. /kp/