Polski Instytut Ekonomiczny oszacował wartość prywatnej pomocy dla uchodźców z Ukrainy. W ciągu pierwszych trzech miesięcy wojny Polacy wydali ok. 9-10 mld zł. Wydatki publiczne to z kolei ok. 15,9 mld zł – chodzi o zagwarantowanie uchodźcom dostępu do świadczeń oraz pomocy społecznej czy możliwość opieki zdrowotnej i edukacji. Suma tych kwot odpowiada 0,97% polskiego PKB w 2021 r.

W pierwszych miesiącach w działaniach pomocowych uczestniczyło 70% dorosłych osób, a połowa była zaangażowana w pomoc uchodźcom w sposób konsekwentny, czyli zarówno na początku wojny, jak i w kolejnych tygodniach działań zbrojnych.

Najpopularniejszymi formami wsparcia były pomoc rzeczowa oraz przekazy pieniężne. Z danych PIE wynika, że 59% badanych zaangażowało się w zakup potrzebnych artykułów, a 53% wpłacało pieniądze na rzecz uchodźców. Rzadziej stosowanymi formami wsparcia była pomoc w załatwianiu różnego rodzaju spraw na rzecz uchodźców (20%) i zaangażowanie w wolontariat (17%). Z kolei 7% badanych deklarowało, że udostępniło uchodźcom własne mieszkanie.

Wśród osób o najwyższych dochodach (powyżej 5 tys. zł netto) odsetek osób, które udzieliły największej pomocy uchodźcom, był trzy razy większy niż wśród osób o najniższych dochodach (poniżej 2 tys. zł). Zwrócono też uwagę, że nawet wśród osób zarabiających netto poniżej 2 tys. zł zaangażowanie w pomoc było dość powszechne, a jedynie 26% osób z tej grupy nie pomagało w żaden sposób. Ponadto osoby z wyższym wykształceniem były liczniej zaangażowane w pomoc – o ok. 10 pkt. proc. bardziej w porównaniu do osób z pozostałych grup.

Z silnym zaangażowaniem w pomoc Ukraińcom związek miały też takie czynniki jak: doświadczenie w działalności dobroczynnej przed wojną, bezpośredni kontakt z obcokrajowcami przed wojną oraz regularne śledzenie informacji medialnych na temat prowadzonych działań wojennych i losu uchodźców. Kobiety częściej niż mężczyźni angażowały się w pomoc uchodźcom. Całkowity brak zaangażowania w pomoc opisuje 28% ankietowanych mężczyzn przy 19% kobiet. Z kolei biorąc pod uwagę wiek, okazuje się, że wśród młodszych osób było najwięcej silnie zaangażowanych, ale i najwięcej osób niepomagających – 27% osób w wieku 20-34 w ogóle nie pomagało uchodźcom, ale aż 18% można zakwalifikować jako silnie zaangażowanych w niesienie pomocy.

Z czasem liczba osób aktywnie włączających się w pomoc uchodźcom zmalała. Na przełomie kwietnia i maja uczestnictwo w jakiejś formie działań pomocowych zadeklarowało 57% badanych.

fot. unsplash.com
oprac. /kp/