7 września po raz trzeci obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza dla błękitnego nieba. Został on ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych.

Obecnie aż dziewięć na dziesięć osób oddycha zanieczyszczonym powietrzem. Ta sytuacja przyczynia się do około 7 mln przedwczesnych zgonów każdego roku, w tym 600 tys. dzieci. Większość ma miejsce w krajach o niskim i średnim dochodzie oraz w biedniejszych dzielnicach w bogatszych krajach. Jeśli ludzkość nie podejmie zdecydowanych działań, liczba ta może się podwoić do 2050 r.

Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza dla błękitnego nieba ma na celu podniesienie świadomości społecznej na wszystkich poziomach – indywidualnym, społecznym, korporacyjnym i rządowym – że czyste powietrze jest ważne dla zdrowia, produktywności, gospodarki i środowiska. Chodzi też o wykazanie ścisłego związku między jakością powietrza a innymi wyzwaniami środowiskowymi i rozwojowymi, takimi jak zmiana klimatu i globalne cele zrównoważonego rozwoju. A to wszystko po to, by poprzez dzielenie się wiedzą, innowacjami i najlepszymi praktykami stworzyć strategiczny sojusz, aby nabrać rozpędu dla skoordynowanych krajowych, regionalnych i międzynarodowych podejść do skutecznego zarządzania jakością powietrza.

W Polsce w ostatnich latach podejmowane są działania służące ograniczeniu emisji zanieczyszczeń, jednak w ocenie ekspertów poprawa nadal następuje zbyt wolno. Ponadto zdecydowanie zbyt mało uwagi poświęcamy drugiemu co do wielkości źródłu zanieczyszczeń, czyli transportowi. – W ciągu ostatnich 30 lat uzależniliśmy się od samochodów silniej niż mieszkańcy wielu krajów Europy Zachodniej. Złożyły się na to m.in. skupienie inwestycji na infrastrukturze drogowej i powolny upadek zaniedbanego transportu zbiorowego. Dla wielu Polaków samochód stał się jedyną dostępną opcją przemieszczenia się na większe odległości. Dlatego zmiany konieczne do ograniczenia emisji z transportu są kwestią wrażliwą społecznie. Powinny więc być połączone z całym pakietem działań, dzięki którym odzyskamy możliwość wybierania innych środków transportu, zyskując przy tym czas, wygodę i zdrowie. Warto też przywrócić równowagę naszym miastom, w których potrzebujemy lepszych proporcji ilości przestrzeni publicznej przeznaczonej dla pieszych, rowerzystów, komunikacji publicznej i samochodów – wyjaśnia Urszula Stefanowicz z Polskiego Klubu Ekologicznego Okręgu Mazowieckiego, ekspertka Koalicji Klimatycznej.

– Niewielu jest odważnych polityków, zarówno na poziomie lokalnym, jak i ogólnokrajowym, którzy podejmowaliby stanowcze decyzje wpływające na ograniczenie zanieczyszczeń powietrza w Polsce. Ceny energii rosną. W przypadku gdy ceny gazu zwyżkują bardzo mocno, wielu ludzi nie jest w stanie pozwolić sobie na ogrzewanie gazowe i skłania się ku tańszym paliwom. To często oznacza materiały dużo gorszej jakości, które niestety są wysokoemisyjne. Wysokie ceny energii są bardzo dużym zagrożeniem dla jakości powietrza w Polsce – podkreśla Marcin Gnat z firmy Airly.

fot. unsplash.com
oprac. /kp/