10 dni „mokrej roboty”, 20 tys. tysięcy wolontariuszek i wolontariuszy, 145 ton zebranych śmieci – zakończyła się druga edycja Akcji Czysta Odra. To największa w Polsce inicjatywa poświęcona sprzątaniu Odry i jej dorzecza - od źródeł aż do Bałtyku. Akcja była organizowana już drugi raz przez ekologa i podróżnika Dominika Dobrowolskiego, stowarzyszenie Eko-Unia, Fundacji Wroc Ma Moc i przy wsparciu banku Credit Agricole i spółki leasingowej EFL. Do lokalnych akcji sprzątania i edukacji włączyły się setki organizacji społecznych, gmin, szkół, strażaków, wodniaków, strażników rybackich, wędkarzy oraz lokalne firmy – zgodnie z tegorocznym hasłem #OdraNasŁączy!

W ciągu 10 dni od 28 kwietnia do 7 maja usunięto z Odry i jej dopływów ponad 145 ton odpadów. Większość to jednorazowe opakowania: plastikowe i szklane butelki i aluminiowe puszki oraz opakowania po alkoholach. Na brzegach rzek i w jej nurcie wyławiano także: opony, odpady samochodowe, śmieci poremontowe (meble) i budowlane (mnóstwo styropianu), kable, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny czy ubrania. Były też nietypowe odpady: hulajnogi elektryczne, rowery, a nawet worek z grosikami. W akcję zaangażowało się ponad 20 tys. wolontariuszek i wolontariuszy z Polski, Czech i Niemiec, m.in. do lokalnych akcji sprzątania i edukacji włączyły się setki organizacji społecznych, gmin, szkół, strażaków, wodniaków, strażników rybackich, wędkarzy oraz lokalne firm. Oprócz Odry sprzątane były także jej dopływy, np. Warta, Bóbr, Nysa Kłodzka, Nysa Łużycka, Pełcznica, Płonia, Bystrzyca, Oława, Widawa oraz Zalew Szczeciński.

– Nie tylko Odra tonie w śmieciach. Wszystkie rzeki, lasy, plaże, Bałtyk pełne są jednorazowych opakowań – mówi Dominik Dobrowolski. Co roku każdy mieszkaniec Europy produkuje średnio 180 kg odpadów opakowaniowych, z czego średnio 20–30% to opakowania po napojach. – Jako konsumenci tylko w Polsce przynosimy ze sklepów ponad 5 mln ton opakowań rocznie. Według danych Eurostatu do recyklingu w 2020 r. trafiło 55,5% odpadów, czyli nieco ponad połowa z nich. W Polsce do recyklingu trafia 30% odpadów, a reszta... Reszta ląduje na składowiskach, w spalarniach lub w środowisku, w rzekach, w Bałtyku – wskazuje organizator. – 80% zanieczyszczenia Morza Bałtyckiego to odpady trafiające z lądu, które płyną rzekami, przede wszystkim polskimi rzekami. Śmieci w Bałtyku nie ulegają biodegradacji tylko kumulacji, tworząc razem z organiczną materią – obumarłymi sinicami i glonami – pustynie siarkowodorowe, gdzie nie przeżyją żadne organizmy oprócz bakterii siarkowych. Problem zaśmiecenia Polski to problem systemowy oraz kulturowy. Polska wciąż jest w jednym szeregu z Rosją! Wstyd! Z zanieczyszczeniem rzek i Bałtyku pomagają walczyć systemy kaucyjne. Działają one w prawie wszystkich krajach nadbałtyckich oprócz Obwodu Kaliningradzkiego i Polski. To zaś przekłada się na zatruwanie Bałtyku. System kaucyjny to 90% skuteczności – tyle bowiem wynosi poziom odzysku materiałów w krajach, które wprowadziły kaucję na opakowania po napojach. Niestety wciąż w społeczeństwie jest także przyzwolenie na zaśmiecanie. Zawsze zaczyna się od pierwszego wyrzuconego przez dziecko papierka na ziemię, i brak naszej reakcji, a kończy na zaśmieconej Polsce. Musimy zacząć sprzątanie świata od swoich głów, jak kiedyś śpiewał Wojciech Młynarski – mówi Dominik Dobrowolski.

fot. Czysta Odra
oprac. /kp/

Galeria zdjęć