Unia Europejska każdego roku generuje ponad 2,2 mld ton odpadów. Odpowiedzią na ten problem ma być gospodarka o obiegu zamkniętym, która zakłada minimalizację odpadów, maksymalne wykorzystanie zasobów i zamykanie cyklu życia produktów. W centrum nadchodzących zmian znalazł się sektor opakowaniowy, który od 2026 r. będzie funkcjonował w nowym otoczeniu regulacyjnym.

Przyjęte w ostatnim czasie dwa unijne rozporządzenia – PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation) oraz EUDR (European Union Deforestation Regulation) – mają zrewolucjonizować sposób, w jaki firmy projektują, produkują i utylizują opakowania. Pierwsze z nich koncentruje się na zmniejszeniu ilości opakowań i zwiększeniu poziomu ich recyklingu. Drugie ma przeciwdziałać wylesianiu, nakładając na producentów obowiązek udowodnienia, że wykorzystywane przez nich surowce nie pochodzą z terenów zdegradowanych lub nielegalnie wykarczowanych. Jacek Niewęgłowski, dyrektor generalny Smurfit Westrock North East Europe, podkreśla, że regulacje te to nie tylko nowe wyzwania, ale też realna szansa na wzmocnienie przewagi konkurencyjnej poprzez wdrażanie innowacyjnych i ekologicznych rozwiązań.

Nowe przepisy PPWR, które zaczną obowiązywać od sierpnia przyszłego roku, przewidują m.in. ograniczenie ilości odpadów opakowaniowych na mieszkańca o 5% do 2030 r. i o 15% do 2040 r., zwiększenie poziomu recyklingu do minimum 70% do 2030 r., obowiązek pełnej przydatności wszystkich opakowań do recyklingu, ograniczenie pustej przestrzeni w opakowaniach do 50% oraz zakaz stosowania jednorazowych plastikowych opakowań na świeże owoce, warzywa (poniżej 1,5 kg) i kosmetyki hotelowe. Zmiany te mają zmniejszyć ilość generowanych odpadów i skłonić producentów do tworzenia opakowań zaprojektowanych z myślą o ich dalszym wykorzystaniu.

– Musimy szukać rozwiązań, które spełniają oczekiwania klienta, są w pełni funkcjonalne, estetyczne, ale jednocześnie musimy pamiętać o tym, żeby zużywały jak najmniej materiału, były przyjazne środowisku i ułatwiały później recykling. Ciągle uważam, że jest to stworzenie przestrzeni na innowacyjne produkty. Jeśli chodzi o ograniczenia, to jak w każdych rozporządzeniach unijnych próbujących znaleźć konsensus dla wszystkich krajów członkowskich te procesy są bardzo czasochłonne i nawet teraz jeszcze potrzebne są według mnie zapisy doprecyzowujące określone elementy – tłumaczy Jacek Niewęgłowski.

Model gospodarki o obiegu zamkniętym nie jest więc wyłącznie odpowiedzią na wymogi prawne. To również strategiczna decyzja biznesowa, która zwiększa odporność firm na zakłócenia łańcuchów dostaw, ogranicza zależność od importu surowców i buduje pozytywny wizerunek marki. Zdaniem eksperta gospodarka cyrkularna to dziś przewaga konkurencyjna Europy. – Doświadczyliśmy w ostatnich latach sytuacji, gdzie funkcjonujące łańcuchy dostaw uległy przerwaniu, czy to w czasie COVID-u, czy wojny w Ukrainie, czy jak ostatnio na skutek polityki celnej prowadzonej przez USA. To pokazało, jak wiele benefitów płynie z zamkniętego obiegu, m.in. zmniejszenie zależności od importu do Europy. Zamknięty obieg daje też lepsze czynniki ekonomiczne do prowadzenia biznesu. Jest to też element budujący reputację firmy – przekonuje Jacek Niewęgłowski.

W gospodarce cyrkularnej ogromną rolę odgrywa papier, który dzięki wysokiej przydatności do recyklingu i rozwiniętej infrastrukturze zbiórki staje się preferowanym materiałem opakowaniowym. Coraz większy nacisk kładzie się na ekoprojektowanie. Równolegle dzięki postępowi w technologiach produkcji i logistyki możliwe staje się ograniczanie emisji oraz efektywniejsze zarządzanie materiałami. Firmy, które integrują cały cykl mogą skuteczniej wdrażać rozwiązania minimalizujące negatywny wpływ na środowisko, co przekłada się na wzrost ich konkurencyjności rynkowej.

fot. freepik.com
oprac. /kp/