Polski rynek zakupów internetowych staje się coraz bardziej "zielony". Konsumenci wykazują coraz głębsze zrozumienie idei zrównoważonego rozwoju, a 56% respondentów deklaruje znajomość mechanizmów gospodarki opartej na zrównoważonym rozwoju, co stanowi znaczący wzrost w porównaniu do 14% odnotowanych rok wcześniej. Większość ankietowanych uznaje działania proekologiczne i społecznie odpowiedzialne w e-commerce za kluczowe dla pozycji rynkowej marek, choć jednocześnie dominuje przekonanie, że praktyki te często służą budowaniu wizerunku i generowaniu wyników sprzedażowych. W efekcie klienci wykazują się ostrożnością i skrupulatnie weryfikują nie tylko działania e-sprzedawców, ale także źródła pochodzenia i skład oferowanych produktów.

Mimo rosnącej świadomości ekologicznej pragmatyczne aspekty, takie jak promocje, ceny, szeroki asortyment i szybkość dostawy, wciąż dominują przy wyborze e-sklepu – wynika z raportu "Odpowiedzialny e-Commerce 2025" Izby Gospodarki Elektronicznej. Znacząco jednak wzrosło znaczenie czynników związanych z bezpieczeństwem danych, posiadaniem certyfikatów, zaangażowaniem społecznym czy możliwością wyboru ekologicznych opcji dostawy. Obecnie 73% internautów zwraca uwagę na opakowanie zamawianego produktu, a 52% jest gotowych dopłacić za rozwiązania proekologiczne, takie jak rezygnacja z folii czy opakowania zwrotne. Co więcej, duża część badanych akceptuje ponowne użycie opakowań przez e-sprzedawców, postrzegając to jako opcję zarówno ekologiczną, jak i często tańszą.

Również w obszarze zwrotów widać wzrost świadomości konsumenckiej na temat ich negatywnego wpływu na środowisko – 63% e-kupujących dostrzega konsekwencje środowiskowe związane z tym procesem, co jest dwukrotnie wyższym wskaźnikiem niż rok temu. Najbardziej pożądanymi rozwiązaniami w tym zakresie są zwroty realizowane do automatu, wspieranie recyklingu i odsprzedaż produktów używanych w ramach „recommerce”. W kwestii dostaw postawa konsumentów nie jest do końca spójna proekologicznie. Z jednej strony preferują oni dostawy do automatów paczkowych jako najbardziej ekologiczną opcję i wyrażają zainteresowanie dostawą niskoemisyjnymi środkami transportu, chcąc nawet dopłacać za minimalizację emisji CO2. Z drugiej strony drastycznie wzrosło zainteresowanie dostawami ekspresowymi, a oczekiwany standardowy czas dostawy skrócił się z trzech do dwóch dni.

Z raportu wynika, że konsumenci wyżej oceniają polskie e-sklepy pod względem proekologicznych praktyk i transparentności niż te zagraniczne. Równocześnie rośnie poparcie dla firm angażujących się w działania charytatywne i społeczne, a 50% respondentów wskazuje, że takie praktyki pozytywnie wpływają na ich decyzje o podjęciu zatrudnienia w danej firmie. Oczekują oni też intensyfikacji działań prospołecznych i proekologicznych w przyszłym roku oraz są zainteresowani edukacją e-sklepów, np. w zakresie bezpieczeństwa danych i transakcji.

Jednym zagrożeń budzących niepokój pozostaje właśnie poziom bezpieczeństwa danych, o które obawia się 84% respondentów, a 32% doświadczyło incydentów dotyczących bezpieczeństwa cyfrowego w ostatnim roku. Z tego powodu znacząco wzrosła gotowość do rezygnacji z zakupów w sklepach, które nie zapewniają wystarczających gwarancji bezpieczeństwa informacji. Sami konsumenci również podejmują działania zabezpieczające, sprawdzając obecność protokołu HTTPS w adresie strony, używając silnych haseł i kupując w nowych miejscach w trybie „gościa” (ponad 90% badanych).

Raport podkreśla rosnącą ostrożność konsumentów wobec zakupów na platformach spoza Unii Europejskiej. 67% badanych postrzega zakupy z Chin i innych krajów azjatyckich jako szkodliwe dla środowiska z uwagi na dalekie trasy transportu, a 55% deklaruje rezygnację z nich, gdy przesyłka realizowana jest z odległej lokalizacji. Konsumenci zgłaszają również częste problemy z reklamacjami, bezpieczeństwem danych i jakością produktów – blisko 93% kupujących poza UE miało negatywne doświadczenia. Mimo że potencjalne korzyści zakupowe nadal przeważają obawy części internautów, wyraźny jest trend ostrożniejszego podchodzenia polskich klientów do międzynarodowych platform na rzecz preferowania rodzimego e-commerce.

fot. unsplash.com
oprac. /kp/