16 maja oficjalnie zniesiono stan epidemii w Polsce. Zastąpić ma go stan zagrożenia epidemicznego. Stan epidemii to sytuacja prawna wprowadzona na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych, z kolei stan zagrożenia epidemiologicznego – w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii w celu podjęcia określonych w ustawie działań profilaktycznych. Stan zagrożenia epidemicznego jest więc działaniem wstępnym mającym na celu niedopuszczenie do rozwoju stanu epidemii w kraju.

Wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce niewiele zmieni, ponieważ większość działań nadzwyczajnych związanych z COVID-19 obowiązuje zarówno w okresie stanu epidemii, jak i stanu zagrożenia. Faktyczna zmiana stanu prawnego w Polsce będzie mieć więc miejsce dopiero w przypadku całkowitego odwołania stanu zagrożenia epidemicznego.

Zniesienie stanu epidemii i wprowadzenie w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego nie będzie miało bezpośredniego wpływu na zmianę przepisów prawa gwarantujących pracownikom i pracodawcom korzystanie z nowych udogodnień. Bez zmian pozostanie np. kwestia świadczenia pracy w formie pracy zdalnej. Pracodawca nadal może zlecić pracownikowi wykonywanie przez czas oznaczony pracy określonej w umowie o pracę poza miejscem jej stałego wykonywania. Ma taką możliwość w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, a także przez 3 miesiące po ich odwołaniu.

Dzięki obowiązującym przepisom pracodawca nadal może korzystać z możliwości odraczania terminu wysyłania pracowników na obowiązkowe badania okresowe. W myśl specustawy covidowej zawieszeniu podlegają obowiązki dotyczące: wykonywania badań okresowych, wydawania przez pracodawcę skierowań na badania okresowe orazwykonywania badań okresowych po zaprzestaniu pracy w kontakcie z substancjami i czynnikami rakotwórczymi lub pyłami zwłókniającymi lub po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami. Ważność utrzymują wszystkie orzeczenia lekarskie wydane w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, których ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r., nie dłużej jednak niż do upływu 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo od dnia odwołania stanu epidemii.

Ciągle obowiązujące także przepis, który umożliwia pracodawcom w trakcie trwania stanu epidemii bądź zagrożenia epidemicznego kierowanie pracowników na zaległy urlop wypoczynkowym w wymiarze do 30 dni urlopu. Co ważne, może to robić w wyznaczonym przez siebie terminie - również bez zgody pracownika.

W okresie stanu zagrożenia epidemicznego pracodawca nadal posiada możliwość przeprowadzania szkoleń wstępnych BHP w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Wyjątkiem jest szkolenie instruktażu stanowiskowego: pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym, pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych, pracownika przenoszonego na stanowisko czy ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką. Nie wyklucza to jednak możliwości przeprowadzania szkolenia w dotychczasowej formie z zachowaniem reżimu sanitarnego.

fot. unsplash.com
oprac. /kp/