W ubiegłym roku Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła ponad 59 tys. kontroli u pracodawców. To o prawie 6,5% więcej niż w 2021 r. Najwięcej takich działań zostało podjętych przez Okręgowy Inspektorat Pracy w Katowicach – blisko 7,7 tys. (rok wcześniej – 7 tys.), Warszawie – 6,1 tys. (6,5 tys.), a także w Poznaniu – 5,2 tys. (4,8 tys.). Natomiast na końcu listy są Opole – 1,6 tys. (1,8 tys.), Zielona Góra – 1,7 tys. (1,5 tys.) i Kielce – niecałe 2 tys. (1,7 tys.).

– Z planów na 2022 r. wynikało, że PIP zamierza przeprowadzić 52 tys. kontroli. Jak widać, udało się ten wynik osiągnąć, a nawet go przewyższyć. Na 2023 r. zaplanowanych jest 60 tys. kontroli, czyli o 8 tys. więcej niż w ubiegłym roku. Nie jest to ogromna liczba ze względu na rosnącą ilość zadań inspekcji oraz stan zatrudnienia w urzędzie. W Polsce działa 2,62 mln firm, które w większości zatrudniają pracowników. Zestawiając te dane z przytoczonymi statystykami, można powiedzieć, że skala kontroli nie jest zbyt wysoka – komentuje Katarzyna Siemienkiewicz, ekspert ds. prawa pracy z Pracodawców RP.

Ze wstępnych danych wynika, że w 2022 r. liczba decyzji dotyczących BHP wyniosła ponad 211,3 tys. To o 20,2% więcej niż rok wcześniej, kiedy było ich przeszło 175,7 tys. Natomiast liczba decyzji nakazujących wypłatę świadczeń pieniężnych wzrosła rdr o 14,7%. Dwa lata temu wyniosła ona niecałe 4,4 tys. Natomiast w minionym roku lekko przekroczyła 5 tys. – Statystycznie jedna kontrola wykryła ponad 3,5 naruszenia BHP. Od dawna podkreślam, że przepisy z tego zakresu są niezwykle drobiazgowe. Można więc założyć, że pewna część tych sankcji nie wynika z naruszeń niebezpiecznych dla zdrowia czy życia. Tylko mamy do czynienia z czymś w rodzaju np. o stopień za wysokiej lub za niskiej temperatury w pomieszczeniu. Oczywiście do BHP trzeba podchodzić z największą powagą, bo to obszar niezwykle doniosły – tłumaczy adwokat Bartłomiej Raczkowski.

Jak zaznacza Katarzyna Siemienkiewicz, decyzja BHP oznacza dla pracodawcy, że musi poprawić w firmie stan bezpieczeństwa i higieny pracy, a także bardziej skupić się na prewencji wypadkowej. Według ekspertki więcej takich przypadków może oznaczać, że pracownicy są bardziej świadomi zagrożeń występujących w środowisku pracy i zgłaszają inspekcji nieprawidłowości. Mec. Raczkowski zaznacza, że ten istotny wzrost liczby decyzji dotyczących BHP może wynikać z większej wnikliwości kontrolerów. – Być może też pracodawcy lżej podchodzą do tych spraw, na których opiera się działanie zakładów pracy. Może to dotyczyć zwłaszcza firm działających w przemyśle, bo tam jest wiele maszyn. W takich miejscach prawidłowe przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy często decyduje o zachowaniu zdrowia, a czasami nawet życia – dodaje.

Według wstępnych danych w 2022 r. było ponad 233,8 tys. wniosków w wystąpieniach. To o 23,1% więcej niż w 2021 r. W 2022 r. stwierdzono 49,3 tys. wykroczeń. To z kolei oznacza wzrost o 16,3% w porównaniu z 2021 r. Katarzyna Siemienkiewicz podkreśla, że pracodawca nie ma obowiązku podporządkowania się zaleceniom wskazanym w wystąpieniu inspektora pracy. Jednak powinien poinformować odpowiedni organ PIP, w terminie określonym w tym dokumencie, że wykonał określone w nim wnioski. Ekspertka dodaje, że wystąpienie to tak naprawdę zalecenie czy też postulat usunięcia naruszenia prawa przez pracodawcę.

Według planu PIP na 2023 r. kontroli będzie więcej. Najistotniejsze działania skoncentrują się na kontrolowaniu prawidłowości zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych, ograniczeniu naruszeń przepisów o czasie pracy oraz wypłacie wynagrodzeń i innych świadczeń ze stosunku pracy. Nowością w Kodeksie pracy są takie zagadnienia, jak m.in. praca zdalna i nowe uprawnienia rodzicielskie.

fot. pexels.com
oprac. /kp/