Polskie firmy MŚP radzą sobie z obecnymi wyzwaniami lepiej, niż można było oczekiwać. Liczba przedsiębiorstw zwiększyła się, a wraz z nimi wzrosły także zatrudnienie i wynagrodzenia. Ponadto mikro, małe i średnie firmy napędzają gospodarkę i coraz śmielej podbijają też zagraniczne rynki. Wynika tak z najnowszej edycji „Raportu o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce” przygotowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości.

– Ostatnie lata były wymagające dla polskich przedsiębiorców. Głowy właścicieli firm wciąż zaprząta wiele problemów, które są następstwem pandemii, wojny w Ukrainie czy niżu demograficznego. Przed nimi też m.in. transformacja energetyczna i technologiczna. Mimo to ocena obecnej koniunktury w gospodarce jest nieco lepsza niż przed rokiem, podobnie zresztą jak przewidywania dotyczące najbliższych trzech miesięcy. Spoglądając na polską przedsiębiorczość i gospodarkę w szerszym kontekście – europejskim i globalnym, widzimy, że mamy się czym pochwalić. Polska jest np. jednym z najatrakcyjniejszych miejsc lokowania inwestycji w Europie. Możemy także poszczycić się najniższą stopą bezrobocia w Unii Europejskiej i historii Polski – wskazuje Paulina Zadura, dyrektor Departamentu Analiz i Strategii w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Jeszcze w 2021 r. jednym z głównych problemów polskich przedsiębiorców była pandemia, ale już badanie z 2022 r. pokazało, że powyższe problemy zostały przysłonięte przez te wynikające z wojny w Ukrainie. Prawie połowa badanych nadal uważa, że negatywnie wpływa ona na działalność ich firmy. Choć był to trudny dla gospodarki okres, w 2021 r. liczba przedsiębiorstw w Polsce wzrosła do 2,4 mln. W porównaniu z 2020 r. było ich o 4,2% więcej, a liczba zarejestrowanych podmiotów (386 tys.) przewyższyła liczbę wykreślonych firm (221 tys.). Obraz przedsiębiorstw w Polsce buduje głównie sektor MŚP – aż 99,8% firm obecnych na rynku kwalifikuje się do tej grupy. Wśród nich najliczniejszą grupą (97,2% – 2,3 mln) są mikroprzedsiębiorstwa. Firmy małe stanowią 2,1% (48,7 tys.) polskich przedsiębiorstw, średnie – 0,6% (14,6 tys.), a duże – 0,2% (3,8 tys.). Głównymi sektorami, w jakich funkcjonują krajowe MŚP, są usługi i handel (74,8%), budownictwo (15,6%) i przemysł (9,6%).

Sektor przedsiębiorstw wytwarzał blisko 71,6% wartości PKB. Największy udział w tworzeniu PKB miały mikroprzedsiębiorstwa – ok. 29,5%. Cały sektor MŚP generował 43,6% PKB. Na koniec 2021 r. w sektorze przedsiębiorstw pracowało ponad 10,2 mln osób, czyli o ponad 230 tys. więcej niż w rok wcześniej. Jest to także wynik wyższy niż w rekordowym 2019 r., kiedy liczba pracujących w tym sektorze po raz pierwszy przekroczyła próg 10 mln osób. W przedsiębiorstwach zaliczanych do sektora MŚP pracowało ponad 6,9 mln osób. Podobnie jak w poprzednich latach, najwięcej osób pracowało w mikroprzedsiębiorstwach (ponad 4,3 mln osób – 42% pracujących w sektorze przedsiębiorstw). Właśnie w tej kategorii firm nastąpił największy sumaryczny wzrost zatrudnienia rok do roku – o ponad 156 tys. osób. W małych firmach pracowało nieco ponad milion osób (o 16,1 tys. mniej niż rok wcześniej), w średnich firmach blisko 1,6 mln, zaś w dużych przedsiębiorstwach – niemal 3,3 mln.

W 2021 r. miesięczne wynagrodzenie brutto na jednego zatrudnionego w sektorze przedsiębiorstw wynosiło 5933 zł i było wyższe o 539 zł rdr. Był to kolejny rok, w którym nastąpił wyraźny wzrost miesięcznego wynagrodzenia brutto na jednego zatrudnionego we wszystkich klasach wielkości przedsiębiorstw.

W ostatnich latach dynamicznie postępuje też proces ekspansji polskich firm na rynki zagraniczne. Relacja eksportu wyrobów i usług do PKB systematycznie rośnie. W latach 2012–2021 zwiększyła się z 44,3% do 60,7%, a od 2016 r. przekracza 50%. Możliwości podboju rynków innych państw są uzależnione od sytuacji gospodarczej w UE. W następstwie dobrej koniunktury we Wspólnocie polski eksport wzrósł aż o 23,6% rdr.

fot. freepik.com
oprac. /kp/