Polski rząd przygotowuje plan wyłączeń bloków na węgiel. Ma on brać pod uwagę potrzeby sektora energetycznego i umowę społeczną z górnikami.

Za trzy miesiące powinna wstępnie zostać określona "krzywa wyłączeń" bloków energetycznych na węgiel uwzględniająca m.in. potrzeby sektora energetycznego. Jak poinformował Maciej Bando, pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej, powinno być wtedy w przybliżeniu wiadomo, które bloki energetyczne, jakim paliwem opalane i w jakich terminach będą wyłączane.

Operator przesyłowy PSE, opierając się na informacjach od właścicieli jednostek węglowych, prognozuje, że ze względu na brak rentowności do 2030 r. z polskiego systemu mogą zniknąć źródła węglowe o mocy od ok. 4 do ok. 10 GW. Do 2040 r. wyłączenia mają przekroczyć 15 GW z niemal 25 GW dziś eksploatowanych. Jednocześnie podpisana w maju 2021 r. umowa społeczna dla górnictwa węgla kamiennego reguluje zasady i tempo wygaszania kopalń węgla energetycznego w Polsce przy założeniu zakończenia wydobycia w 2049 r. Umowa zakłada subwencjonowanie branży w tym okresie w postaci budżetowych dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych kopalń.

Z danych Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych wynika, że w minionym roku dominującymi źródłami energii były węgiel kamienny i brunatny, które wypełniały miks energetyczny w 63%. Sektor jest coraz mniej rentowny – wydobycie w polskich kopalniach spadło do poziomu sprzed I wojny światowej, a koszty obsługi kopalń oraz utrzymania wysokich pensji kadr górniczych rosną. Raport "Transformacja energetyczna w polskich firmach produkcyjnych" firm DUON i Instytutu Keralla Research pokazał, że 97% przedsiębiorstw konfrontuje się z minimum ośmioma różnymi wyzwaniami. Największym spośród nich jest finansowanie – zarówno samej budowy nowej kotłowni (67%), jak i jej eksploatacji (45%). Firmy czują też na sobie ciężar wyzwań procesowych, ponieważ widzą, że znalezienie zastępstwa dla węgla nie jest łatwe. Zmagają się również z brakiem czasu potrzebnego na przygotowanie i przeprowadzenie procedur. Raport pokazał ponadto, że polskie firmy czują się zdezorientowane, pozbawione prawnego i merytorycznego wsparcia ze strony władz.

31 grudnia 2023 r., po pięćdziesięciu latach pracy, zakończono eksploatację dwóch najstarszych węglowych bloków energetycznych w Elektrowni Rybnik. Zostaną one zastąpione nowoczesnym blokiem gazowym o mocy 882 MW. Czytaj więcej: Transformacja energetyczna rybnickiej elektrowni

fot. arch. red.
oprac. /kp/